Hugtakið áhrifastærð er regnhlífarhugtak margra aðferða sem allar beinast að því að meta áhrif einhvers tiltekins sambands.Áhrifastærð er því mælikvarði á áhrif frumbreytu á fylgibreytu. Þau segja okkur til um sambandið á milli breytanna, ef áhrifin eru mikil þá skipta þau miklu máli, ef þau eru lítil þá skipta þau litlu máli. Það mætti því líta á áhrifastærð sem mælikvarða á klínískt mikilvægi.

Þegar litið er yfir lesefnið innan félagsvísindanna er hægt að sjá að innan rannsókna er niðurstöður yfirleitt birtar um útkomur marktektarprófa, en lítið er hægt að finna um áhrif rannsókna, á þetta sérstaklega við um eldri rannsóknir. Ástæður þessa eru margar, meðal annars vegna þjálfunar rannsóknarmannanna innan sviðsins. Mikil áhersla hefur verið lögð á skilning á p-gildum og marktektarmörkum við þjálfun þeirra. En áherslan ætti að vera meiri á það að finna út hve vel meðferðin, íhlutanirnar eða annað sem rannsóknir beinast að virka. En það er aðaltilgangur rannsókna, að skilja það sem gögnin segja.

Marktæk niðurstaða merkir að hægt er að hafna því að ákveðin meðaltöl séu eins, og ef réttilega er hafnað þá eru tvö eða fleiri meðaltöl ólík. En við vitum ekki hve ólík þau eru, hve mikill munurinn er á milli þeirra. Hver áhrifin eru. Það segir sig sjálft að áhrifin felast í muninum sem fram kemur á milli meðaltala tveggja hópa (hvort sem það eru meðaltöl meðferða, íhlutana eða annars). Einfaldasta leiðin til að finna út hve mikill munur er á milli meðaltala tveggja hópa er einfaldlega sú að draga lægri töluna frá þeirri hærri. Því miður er þetta þó ekki alveg svo einfalt. Því þegar verið er að bera saman meðaltöl þá eru þau ekki alltaf tilkomin á sama hátt, með sömu mælingum eða úr sömu aðstæðum, eða jafnvel rannsóknum ef út í það er farið. Því verður fyrst að staðla muninn á milli meðaltalanna.

Af hverju eru áhrifastærðir staðlaðar?

Hvað hefur áhrif á áhrifastærðir?

Þrjár aðferðir til að meta áhrif eru aðleiðsla, afleiðsla og viðmið Cohens

Aðferðir við útreikninga á Cohens d

Mismunandi túlkunarleiðir á Cohens d

Dæmi um útreikning á Cohens d

© 2003 Sigurlín Hrund Kjartansdóttir