Dreifigreining byggir á ákveðnum forsendum og gilda þær í þýði. Helstu forsendurnar eru:

1. Einsleit dreifing villunar (homoscedasticity). Þessi forsenda felur það í sér að að dreifing villunnar í þýði sé eins í öllum þeim hópum sem verið er að bera saman.
2. Normaldreifð villa (normality of error), það er að villan í þýði normaldreifist. Í þessari forsendu felst einnig að dreifing villunnar sé laus við frávillinga.

Til að skoða dreifingu villunar er leifin notuð en leifin er frávik frá spágildi og því nátengd villudreifingunni. Leifina er hægt að reikna í tölfræðiforritinu SPSS. Til að reikna staðlaða leif í spss er farið í Analyse/General Linear Model/Univariate. Þegar þangað er komið er smellt á Save og þar hakað við Studentized undir Residuals. Við þessa aðgerð verður til ný breyta í gagnaskránni sem er leifin.

Til að athuga leifina með tilliti til forsendna dreifigreiningar er bæði hægt að nota mælitölur og myndrit. Mælitölur lýsa leifinni með því að gefa upp eiginleika hennar á formi talna en slík lýsing gefur takmarkað yfirlit. Hægt er að meta bæði skekkju og flatneskju dreifingar með viðeigandi mælitölum og þá eru einnig til tölfræðipróf á eiginleika dreifingar. Mælitölur hafa hinsvegar ákveðnar forsendur og eru ekki traustar gagnvart frávikum frá þeim. Af þeim sökum geta þær gefið ranga eða villandi mynd af eiginleikum dreifingarinnar. Þá eru tölfræðipróf háð mistökum af tegund I og II og geta því einnig gefið ranga niðurstöðu. Það hefur reynst betri kostur að setja gögnin fram á myndrænan hátt því myndrit geta sýnt eiginleika leifarinnar. Í litlum úrtökum þarf þó að túlka myndrit með gætni en þennan fyrirvara þarf einnig að hafa um túlkun mælitalna og tölfræðiprófa. Með því að nota myndrit fáum við á einfaldan og fljótlegan hátt yfirlit yfir mikilvægustu eiginleika dreifingar leifarinnar eins og t.d. lögun, staðsetningu og breidd. Þannig fæst ekki aðeins staðfesting á forsendum dreifigreiningar heldur einnig upplýsingar um það hvort að líkanið sem dreifigreiningin byggir á falli að gögnunum. Vel valið myndrit getur birt meiri upplýsingar varðandi leifina heldur en tjáð verður með mælitölum.

Til að athuga hvort að leifin sé normaldreifð skoðum við lögun dreifingarinnar en til að athuga einsleitni leifarinnar skoðum við breidd dreifingarinnar. Það er úr mörgum myndritum að velja til að athuga þessa eiginleika leifarinnar en best hefur reynst að skoða lögun með kassariti, normalriti og laufriti og breidd með kassariti. Þá hefur það reynst auðveldast að sjá fráviksgildi á kassariti, normalriti eða laufriti.

© 2004 Auður Eiríksdóttir