Umbreyting er ein leiš til aš koma til móts viš forsendur dreifigreiningar, žar į mešal forsenduna um einsleitni dreifingar. Žegar misleitni mį rekja til lögunar dreifingarinnar mį stundum laga hana meš žvķ aš umbreyta gögnunum. Žó ber aš athuga, aš séu ašeins sumar forsendur dreifigreiningar brostnar (t.d. misleitni) en ekki ašrar (dreifingin óskekkt og laus viš frįvillinga) er hętt viš aš umbreyting gagnanna hafi žaš ķ för meš sér aš forsendurnar sem upphaflega voru brostnar lagist, en hinar sem įšur voru ķ lagi bresti viš umbreytinguna. Žess vegna hentar umbreyting aš jafnaši best žegar allt er aš dreifingunni, ž.e. skekkja, frįvillingar og misleitni.
Meš umbreytingu er kvarša męlinga breytt žannig aš hann ženjist śt ķ efri eša nešri endann. Algengar umbreytingar eru lógarižmi, kvašratrót og annaš veldi.
Umbreyting meš lógarižma hefur žann kost, umfram margar ašrar umbreytingar, aš hśn hefur skżra tślkun. Žar sem mismunur lógarižma felur ķ sér deilingu, gefur mismunur mešaltala eftir lógarižmaumbreytingu til kynna hlutfall. Žį er hęgt aš tślka muninn ķ prósentum. Til dęmis, žegar dreifing er jįkvętt skekkt, er hęgt aš umbreyta meš lógarižma 10. Žį veršur biliš į milli 10 og 100 jafn langt og biliš į milli 100 og 1000. Viš žetta žjappast tölurnar hęgra megin ķ dreifingunni meira saman en žęr tölur sem eru vinstra megin. Žannig getur skekkjan minnkaš og hugsanlegir frįvillingar og misleitni horfiš.
Ķ SPSS mį umbreyta gögnum meš žvķ aš velja Transform / Compute. Ķ target variable er skrifaš nafn nżju breytunnar og sś breyta sem į aš umbreyta er flutt yfir ķ Numeric Expression. Tegund umbreytingar valin ķ Functions glugganum. Ef umbreyta į meš lógarižma er vališ LG10 en ef umbreyta į meš kvašratrót er vališ SQRT. Žegar smellt er į OK bętist nż umbreytt breyta viš ķ gagnasafniš.
© 2004 Emilķa Gušmundsdóttir